Tofaş Nasıl Kuruldu? Türk otomobil tarihine kısa bir bakış.
Tofaş nasıl kuruldu?
Fiat 'ın nasıl kurulduğu ve kurucusu hakkında bilgi vermişken ülkemizin gurur kaynaklarından birinden ve Fiat 'ın "altın üretim" yapan en büyük fabrikalarından TOFAŞ 'tan bahsetmemek olmazdı.
Tofaş 'ın kurucusu kimdir?
Tofaş 1968 yılında Vehbi Koç tarafından kurulmuşur.
Ancak Tofaş 'ın kuruluşundan önce gelinen yolun görülmesi açısından (klasik siyasi tartışmalara girmeden) Türk otomobil tarihine kısaca göz atmak gerekir.
Nobel 200
 |
| NOBEL 200 |
Türkiye 'de ilk seri üretimine geçilmiş otomobil Almanya 'da Fuldamobil olarak geçen ülkemizde ise 1958 - 1961 yılları arasında üretilen üç tekerlekli ve iki kişilik Nobel200 isimli otomobildir.
Devrim
 |
| Devrim |
1961 yılında Türkiye Cumhuriyeti Devleti dünya üzerindeki otomotiv alanında gerçekleşen gelişmeleri görmüş ve teknik ekip kurarak Türkiye şartlarına uygun bir otomobil prototipi üretmelerini istemişti. TCDD 'ye verilen bu görev için 4,5 ay süre ve 1.400.000 Türk Lirası bütçe ayrılmıştı. Kurulan ekip olağan üstü şartlarda çalışarak görevi yerine getirmesine rağmen çeşitli nedenlerle üretime geçilemedi.
Özel bir tavsiye, Türkiye 'nin ilk araba üretme macerası için Tolga Örnek tarafından yönetilerek sinemaya uyarlanan "Devrim Arabaları" filmi izlenebilir.
Tabii gerek dünya 'da gerekse ülkemizde otomotiv sektöründe yaşanan gelişmeler Türk sanayicilerinin de oldukça ilgisini çekiyordu. Bu nedenle ilk olarak Otokoç adıyla 1928 yılında Ford ile satış ortaklığı yapan Koç grubu 1959 yılında dönemin başbakanı Adnan Menderes 'ten bir destek mektubu alarak Ford grubu ile görüşmelere başladı. Bu temaslar sayesinde 1959 yılında Otosan kuruldu ve Ford grubuna ait kamyonların montajı Türkiye 'de de gerçekleştirilmeye başlandı.
Anadol 'un kaportasını inekler yiyor. :)
 |
| Anadol |
Hiç bir gerçekliği olmayan yukarıdaki söz bir döneme damgasını vuran Anadol otomobiller için oldukça sık tekrarlanıyordu. Nedenine gelince Koç grubu otomotiv sektöründe temellerini atmıştı ve bir binek araç üretme fikrine ulaşmıştı ancak üretilecek araç için sac kalıp olarak karoser oluşturma mevcut şartlarda maliyetleri çok fazla arttırıyordu. İşte o esnada bir İzmir fuarı gezisinde Rahmi Koç 'un diikkatini İsrail yapımı bir araç çekti. Karoseri fiberglass olarak yapılmıştı ve oldukça uyguna üretilmişti. Bu konu Vehpi Koç 'u yerli otomobil üretme konusunda cesaretlendirdi.
1966 yılında Ford grubu ortaklığı ve Reliant firmasının tasarımıyla ilk Anadol seri üretimine başlandı. Koç grubu, Anadol ismini bir isim yarışması açarak Anadolu 'yu çağrıştırması nedeniyle kabul etti.
 |
| Anadol STC 16 / Hala çok güzel :) |
Ancak aracın üretimine başlansa da yollara çıkış tarihi gerekli belgelerin alınmasının uzaması nedeniyle 1967 yılını buldu.
Anadol 'un 1991 yılına kadar çeşitli modellerle üretimine devam edildi.
Tofaş nasıl kuruldu?
 |
| Tofaş Bursa Fabrikası |
Bu üretimlerden ve montajlardan edinilen tecrübe Vehbi Koç 'u bir başka hayali olan " Türkiye 'ye bir otomobil fabrikası kazandırma" fikrine daha da yaklaştırdı.
1968 yılında Türk Otomobil Fabrikası A.Ş. kuruldu. Günümüzde hala Türk ekonomisinin can damarlarından biri olan fabrikanın temelleri ise 13 Nisan 1969 yılında Bursa 'da atıldı. 12 Şubat 1971 tarihinde seri üretime başlandı.
 |
| Vehbi Koç - Rahmi Koç |
Fabrika ilk inşa edildiğinde 68.848 metrekare kapalı alan olmak üzere 735.169 metrekare toplam büyüklüğe ulaşıyordu ve 1000 mühendis,teknisyen,işçi ile işe başlamıştı.
Tofaş ilk kurulduğu zamandan itibaren FİAT ile işbirliğine giderek "Fiat 124 ya da ülkemizde bilinen adıyla Murat 124 üretimi ile bantını çalıştırmıştır zaman içerisinde Fiat 131, Kuş serisi olarak bilinen Serçe / Şahin / Doğan / Kartal, Fiat Uno/Tipo/Tempra gibi ülkemizde de oldukça sevilen modelleri üreterek faaliyetlerine devam etmiştir.
Aşağıdaki linkten 2013 yılına kadar olan dönemde belli başlı yapı taşlarının yeraldığı interaktif bir tarihçe mevcut. İncelemenizi tavsiye ederim.
Tofaş günümüzde 10.000 üzerinde çalışanı 450.000 araç kapasitesine sahip ve gitgide büyüyen bir dev halinde faaliyetlerine devam etmektedir.
Bununla beraber aynı bant üzerinde hafif ticari araçlarını Fiat, RAM, Opel, Vauxhall, Peugot ve Citroen 'e üreterek 7 markaya birden hizmet vermektedir.
Örneğin 2017 ilk dokuz ayda 281.000 araç üreterek tüm zamanların rekorunu kırmıştır.
Son olarak Tofaş içinde bulunan Ar-Ge merkezi ile üretimden gelen gücünü araştırma ve geliştirmeye de aktarmış Avrupa ile rekabet edebileceği ölçüde bir merkeze hayata geçirmiştir. 2005 / 2007 yıllarında Fiat ve Psa markaları için hafif ticari araç geliştirme sorumluluğunu üstlenmiş 2008 yılında "5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi” hakkında kanununa istinaden AR-GE Merkezi olarak tescil edildi.
Tofaş Ar-Ge
2014 - 2015 yıllarında Tofaş Ar-Ge merkezi Egea (Yurtdışında Tipo 2) Sedan, Hatchback, Station Wagon geliştirme projelerini hayata geçirmiştir. Kısaca artık üretim kadar ürün geliştirme faaliyetlerine de eğilen Tofaş şu anda bu konuda ülkemizde yapılan en büyük yatırımı gerçekleştirmiştir.
Günümüzde 700 kadar çalışanı bulunan Tofaş Ar-Ge 18.000 metrekare kapalı alanı ve Fiat 'ın İtalya dışındaki tek araştırma geliştirme merkezi konumundadır.
Tofaş günümüzde sanatsal ve sportif etkinliklere, eğitime verdiği destek ile de önde gelen kuruluşlardandır. Son dönem yaşanan tüm bu gelişmelerin neredeyse tümünde imzası olan Mustafa Koç 'u da saygıyla anmak gerekir.
 |
| Mustafa Koç |
Aşağıdaki videoda TOFAŞ tanıtım filmini izleyebilir ve geçmişten günümüze üretilen modellerden bazılarının reklam filmlerini görebilirsiniz.
Yorum Yapabilirsiniz.